Erfgoed & Monumentenzorg
De zorg voor erfgoed is voor het Cultuurfonds en haar schenkers erg belangrijk. Daarom draagt het Cultuurfonds bij aan restauraties van historische gebouwen, landschappen en objecten en ook aan talloze projecten op het gebied van erfgoededucatie en vrijwilligersprojecten. Zodat niet alleen de stenen, maar ook de verhalen behouden blijven.
Vraag en antwoord
Met ‘erfgoed’ bedoelen we alle materiële en immateriële zaken uit het verleden. Bij materiële zaken gaat het om concrete voorwerpen zoals gebouwen, boten, treinen, of interieuronderdelen, zoals klokken. Bij immateriële zaken gaat het om de verhalen, de gebruiken en tradities.
Is je project bedoeld voor een publiek in meerdere provincies of in het hele land? Dan kan je doorlopend je aanvraag doen en krijg je binnen 3 maanden bericht of je een bijdrage krijgt of niet.
Heeft jouw project een regionaal karakter en is het voornamelijk bedoeld voor inwoners van een gemeente of provincie? Dan kies je in je aanvraag voor de provincie waar het om gaat. Check de deadlines en mogelijkheden per provincie. De provinciale deadlines zijn bovendien ook te vinden in de checklist die je krijgt na het doen van onze Quickscan.
Je krijgt binnen max. 3 maanden na de deadline bericht of je een bijdrage krijgt of niet.
Belangrijk om te weten: je project mag nog niet gestart zijn als je een aanvraag doet.Voor aanvragen bij Erfgoed & Monumentenzorg gelden de volgende algemene voorwaarden:
- Het monument (object of het landschap) heeft een bijzondere cultuurhistorische waarde en staat als monument geregistreerd;
- De aanvrager heeft een aantoonbaar draagvlak met een actieve achterban van leden, donateurs of vrijwilligers;
- Het monument (object of het landschap) is toegankelijk of is deels toegankelijk voor publiek;
- Het erfgoed is niet in particulier bezit;
- De aanvraag wordt gedaan door een stichting, een vereniging of een religieuze organisatie die het beheer en behoud van het erfgoed als doelstelling heeft.
- NB: In het geval van historische buitenplaatsen mag het erfgoed ook in bezit zijn van een familie-B.V. die verbonden is aan de Natuurschoonwet.
Je kunt een aanvraag doen voor:
- de restauratie van gebouwd, roerend-, en groen erfgoed (hieronder leggen we uit wat we hiermee bedoelen);
- de (her)inrichting, of nieuwe vaste presentatie van een monument of de collectie;
- een publicatie over erfgoed;
- een educatieproject over erfgoed;
- een audiovisueel project over erfgoed.
Twijfel je of je aanvraag in aanmerking komt? Neem dan contact op.
Gebouwd erfgoed
Gebouwd erfgoed kan breed worden opgevat; van kastelen tot kerken en van industrieel erfgoed tot Post 65 monumenten.
- Onder industrieel erfgoed wordt onder andere verstaan: monumentale stoomgemalen, fabrieksschoorstenen, molens, watertorens, fabrieksgebouwen.
- Onder Post 65 erfgoed wordt de architectuur uit de periode tussen 1965 en 1990 verstaan. ‘Architecten hadden specifieke aandacht voor de gebruikers en hoe men binnen een gebouw met elkaar omging. Het zorgde voor verschillende bijzondere experimenten waarbij integraal naar deze elementen werd gekeken en die vandaag de dag nog steeds van invloed zijn op onze huidige architectuur’ (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).
Restauratie en groot onderhoud van molens
Let op: Van 2023 tot 2028 stelt het Cultuurfonds in samenwerking met De Hollandsche Molen in totaal € 1,75 miljoen beschikbaar voor restauratie en groot onderhoud van molens. Dit bedrag komt terecht in het Molenfonds van De Hollandsche Molen. De Hollandsche Molen en het Cultuurfonds hebben daarvoor een nieuw partnerschap afgesloten. Doel van het nieuwe partnerschap is om het moleneigenaren gemakkelijker te maken om financiering voor groot onderhoud en restauratie aan te vragen. De beoordeling en de administratieve afhandeling van aanvragen is met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2023 in handen van De Hollandsche Molen. De contactpersoon van De Hollandsche Molen is Jippe Kreuning, j.kreuning@molens.nl. Voor algemene vragen kunnen aanvragers mailen naar: molenfonds@molens.nl.
Aanvragen voor educatieve activiteiten over molens kunnen wél worden ingediend bij het Cultuurfonds.Roerend erfgoed
Met roerend erfgoed bedoelen we erfgoed dat verplaatsbaar is. Hieronder vallen bijvoorbeeld interieuronderdelen, mobiel erfgoed, collecties en papier.
Aanvullende voorwaarden roerend erfgoed:
- Bij de restauratie van objecten, die onderdeel zijn van historische collectie, zijn de objecten vastgelegd in een collectiebeschrijving en worden ze tentoongesteld aan het publiek.
- Een eenmalige bijdrage kan worden aangevraagd voor het realiseren van vrijwilligerswerkplaatsen en voor depotgebouwen die gebruikt worden voor de stalling van de roerende objecten.
- Bij mobiel erfgoed kan de aantoonbare bijzondere cultuurhistorische waarde worden aangetoond en staat het object als roerend monument geregistreerd in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed.
Groen erfgoed
‘Groen erfgoed is cultureel erfgoed dat bestaat uit een groenaanleg met cultuurhistorische, horticulturele of architectuurhistorische waarden zoals een park, tuin, begraafplaats, moestuin, boerenerf of hortus botanicus’ (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).
Aanvullende voorwaarden groen erfgoed:
- Het gaat om het restaureren, reconstrueren en presenteren van groen erfgoed.
- Als er sprake is van restauratie of reconstructie dan ontvangen we graag een tuinhistorisch onderzoek bij de aanvraag.
Het Cultuurfonds draagt bij aan erfgoededucatie- en presentatieprojecten om het belang en de culturele waarde van erfgoed door te blijven geven aan nieuwe generaties.
Denk bijvoorbeeld aan:
- digitale portalen en websites;
- de inrichting van vaste tentoonstellingen over erfgoed;
- werkplaatsen waar historisch erfgoed wordt hersteld;
- podcast- of audiovisuele producties.
Het Cultuurfonds draagt bij aan educatieve projecten die voor een breed publiek of een specifieke doelgroep relevante kennis over erfgoed en monumentenzorg bieden en daarbij een duurzame en bruikbare toevoeging zijn op het al bestaande aanbod. Daarmee bedoelen we:
- uitzonderlijke projecten door speciale samenwerkingsvormen en/of innovatieve technieken;
- projecten gericht op bewustwording van het belang van erfgoed en monumentenzorg.
De belangrijkste voorwaarden voor het doen van een aanvraag voor erfgoededucatie- en presentatieprojecten zijn:
- Kleine musea in overheidsbezit, gevestigd in een monumentaal pand, kunnen een aanvraag indienen voor educatieve projecten.
- Vaste educatieve inrichtingen kunnen eenmalig een bijdrage ontvangen waarbij de nieuwe educatieve presentatie een duidelijke relatie heeft met de collectie en het monument.
- Via digitale kennisportalen worden gegevens over unieke erfgoedthema's verzameld, geordend en beschikbaar gesteld voor een breed publiek.
Audiovisuele projecten:
Het Cultuurfonds draagt bij aan:
- uitzonderlijke audiovisuele projecten;
- projecten met als onderwerp erfgoed en/of monumentenzorg;
- projecten die een duurzame toevoeging zijn op het al bestaande aanbod.
Bij audiovisuele projecten moet duidelijk zijn waarom de gekozen vorm goed past bij de beoogde doelgroep. Het audiovisuele project heeft een landelijk bereik.
Denk bijvoorbeeld aan:
- documentaires;
- podcasts;
- educatievideo's;
- andere audiovisuele projecten.
Voorwaarden aanvraag podcast:
De aanvraag heeft een concreet publiciteitsplan met daarin een beschrijving van de doelgroep en meerwaarde van de gekozen vorm voor het project.
Graag ontvangen we zo concreet mogelijk de plannen voor de afleveringen van de podcast, zoals een uitgeschreven script/synopsis.
In Nederland zijn veel religieuze bouwwerken die verbonden zijn met de geschiedenis van onze maatschappij. Zo zijn er verschillende monumentale kerken, moskeeën, vermaningen, synagogen, kathedralen, kruiskerken, zaalkerken en huiskerken.
Het Cultuurfonds steunt behoudsprojecten die een groot draagvlak hebben in de lokale gemeenschap, maar ook projecten die het historisch besef van de monumenten versterken en die de bevolking actief betrekken. Door dit soort projecten komt men actief in aanraking met het bijzondere architectuur en geschiedenis van het religieuze erfgoed.
Begraafplaatsen en klinkend erfgoed
De vele begraafplaatsen rondom kerken, of verscholen in het groen, vormen verstilde plekken van onze geschiedenis en eerdere generaties en vragen heel wat onderhoud.
Met klinkend erfgoed bedoelen we: ‘orgels, luidklokken, beiaarden en torenuurwerken. Het zijn historische instrumenten met het doel om via geluid mensen te vermaken of te attenderen’ (Stichting ERM).
Aanvullende voorwaarden religieus erfgoed:
- De aanvraag is voor de restauratiekosten van het monument of objectonderdelen. Kosten voor (groot) onderhoud komen niet in aanmerking voor een bijdrage.
- Bij de restauratie van historische orgels geldt dat alleen de restauratie in aanmerking komt en dat het orgel regelmatig bespeeld wordt en dat het naast de erediensten ook wordt ingezet voor publieksconcerten.
- Het orgel heeft een aantoonbare bijzondere cultuurhistorische waarde en staat als klinkend monument geregistreerd.
- Bij het herbestemmen van een religieus gebouw staat de historie van het monument centraal. De restauratiekosten maken een substantieel deel uit van de kosten.
Vragen?
annemarie.willems@cultuurfonds.nl
Bijdrage voor jouw erfgoed project?
Doe nu je aanvraag!