Geheel links erfgoedonderzoeker milena mulders foto simon lenkens de volkskrant
Foto: Simon Lenkens/de Volkskrant

Van tijdverdrijf tot museumstuk 

Tussenlanding de tweede onderzoeksfase
Aangevraagd door
Stichting Centrum voor de Geschiedenis van Migranten
Bijdrage
€ 35.000,00
Werkterrein
erfgoed & monumentenzorg

Tijdens zijn verblijf van anderhalf jaar in het asielzoekerscentrum (azc) Klompjan in Markelo worstelde Karen Gegiazarian met verveling en stress. En wat doe je dan? Een extreem gedetailleerde maquette maken van je omgeving.

Van verveling tot verbeelding

Met behulp van alledaagse materialen die hij kon vinden, begon Karen te werken aan zijn creatie. Hij begon met het maken van kleine trappetjes voor caravans als een soort test om te zien of hij het kon. Al snel nam het project al zijn tijd in beslag. Hij had geen plattegrond van de azc en moest alles zelf uitvinden. Karen verzamelde bouwmateriaal ter plekke, zelfs mos uit de omgeving van het azc werd gebruikt. Iets wat begon als een schijnbaar eenvoudig tijdverdrijf groeide langzaam uit tot een tijdrovende klus en resulteerde in een bijzonder gedetailleerde weergave van het leven in het azc.

Meer dan een maquette

Gegiazarian’s creatie is meer dan een miniatuurversie van zijn tijdelijke onderkomen. De maquette vertelt zijn verhaal, maar ook dat van vele anderen die ooit in Klompjan verbleven. Het is een levendige herinnering aan een tijd en een plek die anders misschien vergeten zou worden. Maar vooral is het een eerbetoon aan de kracht van creativiteit en de veerkracht van de menselijke geest.

Een thuis in het Rijksmuseum

Na de sluiting van azc Klompjan in 2012 raakte Gegiazarian zijn project uit het oog. De miniatuurversie van het azc zwierf jarenlang rond en belandde zelfs op onverwachte plaatsen, zoals tegen de muur van een tandartspraktijk. Gelukkig vonden mensen altijd dat dit unieke kunstwerk niet verloren mocht gaan. In 2020 kwam het kunstwerk onder de hoede van erfgoedonderzoeker Milena Mulders. Dankzij de bijdrage van het Cultuurfonds kon Milena de eerste fase van het project 'Tussenlanding' succesvol afronden, waarbij het kunstwerk naar het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) werd vervoerd om daar 'op adem te komen'. Deze rustperiode was essentieel voor het behoud van de maquette, de voorbereiding op verdere onderzoeks- en presentatiefasen en het vinden van een permanente plek. En die is gevonden. De maquette heeft nu zijn permanente plek gevonden in het Rijksmuseum.

Tirza mol restaurator in het rijksmuseum en kunstenaar karen foto simon lenkens de volkskrant
Karen Gegiazarian en restaurator Tirza de Mol van Rijkmuseum. Foto: Simon Lenkens/de Volkskrant

Waarom steunt het Cultuurfonds de tussenlanding van de maquette?

  • De financiering ondersteunde de tweede onderzoeksfase van 'Tussenlanding'. Tijdens deze fase, die twaalf maanden duurde, voerde Milena Mulders een haalbaarheidsonderzoek uit om de beste scenario’s voor permanente plaatsing van de maquette te bepalen.
  • Door ondersteuning van de reis van de maquette naar diverse locaties, zoals de publiekshal van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Museum Arnhem, droeg het fonds bij aan de zichtbaarheid en toegankelijkheid van dit belangrijke kunstwerk.

Help jij ons mee (cultuur)projecten als deze te steunen?

Geef aan het Cultuurfonds, want de wereld is beter af met cultuur!

Dit project kreeg een toekenning uit: